ÖZET

Amaç:

Sezaryen oranları, çeşitli faktörler nedeniyle tüm dünyada artmaya devam etmektedir. Tıbbi açıdan gerekli olmayan sezaryen operasyonlarının anne ve yenidoğan sağlığına anlamlı bir faydası olmadığı bilinmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) kabul edilebilir sezaryen oranı oranının %10-15’i geçmemesi gerektiğini belirlediğinden, farklı hasta gruplarını ve sağlık tesislerini karşılaştırmak için bir sınıflandırma sisteminin kullanılması gerektiğini de vurgulamıştır. Türkiye, dünya çapında en yüksek sezaryen oranlarına sahiptir ve bu oranlar yıllar içinde artmaya devam etmektedir. Bu çalışma, Ulusal Sağlık verilerini kullanarak 2018-2023 yılları arasındaki sezaryen oranlarını değerlendirmeyi ve artan oranlara karşı olası önlemleri tartışmak için Robson sınıflandırma sistemi ve DSÖ referans değerlerine göre analiz etmeyi amaçlamaktadır.

Gereç ve Yöntemler:

Bu çalışmada 2018 ile 2023 yılları arasındaki sezaryen oranlarını değerlendirdik; 5 yılın tamamını içeren sezaryen oranı ve DSÖ tarafından önerilmiş olan On Gruplu Robson sınıflama sistemi kullanılarak her bir grup için sezaryen oranlarının analizi ve ayrıca, sezaryenlerin uygulandığı tesislerin (Kamu, özel veya üniversite hastaneleri) oranlarının da değerlendirmesi ve analizi yapılmıştır.

Bulgular:

2018-2023 yılları arasında kaydedilen toplam doğum sayısı 6.161.976 olarak gerçekleşmiştir. Genel olarak sezaryen oranı %57,55 idi. Toplam sezaryen operasyon sayısı 3.546.049 olarak gerçekleşmiştir. Primer sezaryen oranı %28,83 (N:1,776,503) idi. Her bir Robson grubu için kamu ve özel merkezler arasında önemli farklılıklar olduğu ve özel hastanelerde sezaryen oranlarının kamu hastanelerinden belirgin olarak yüksek olduğu gözlemlendi.

Sonuç:

Grup 1-4’ün sezaryen oranları açıkça beklenenden daha yüksektir. Bu grupların sezaryen olmas kümülatif olarak diğer grupların oranlarını da belirgin olarak etkilemektedir. Nullipar kadınların sezaryenleri çoğunlukla özel hastanelerde ogerçekleşmektedir. Anne ve çocuk sağlığının geliştirilmesi için sağlık sisteminde bu konuda iyileştirmelere ihtiyaç vardır.