ÖZET

Süt veren annede doğum sonrası ağrı tedavisinde analjezik seçimi önemlidir ve ilk seçenek genellikle nonopioid analjeziklerdir. Opioid analjezikler yeterli postoperatif analjezi sağlamakla birlikte, hem anne hem de yeni doğanda uyanıklık ve canlılığı azaltarak, bebeğin yeterli beslenmesini engelleyeceğinden tercih edilmezler.

Bu çalışmada sezaryen doğum (C/S Abdominale) sonrası erken postoperatif ağrı tedavisinde intravenöz parasetamol ile intramuskuler diklofenakın analjezik etkinlik ve yan etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmaya spinal anestezi altında C/S ameliyatı yapılacak, ASA I-II grubu, 20-39 yaşları arasında 80 termde gebe dahil edilerek, randomize olarak iki gruba ayrıldı. İlk analjezik gereksinimi olduğunda birinci gruptaki hastalara 1 gr intravenöz parasetamol (Grup 1, n=40), ikinci gruptaki hastalara ise 75 mg diklofenak sodyum intramuskuler olarak uygulandı (Grup 2, n=40). Bütün hastaların postoperatif ilk analjezik gereksinim zamanları kaydedildi. İlk analjezik uygulamasını takiben ağrıdan yakınan ve VAS ≥ 4 olan hastalara ek analjezik olarak im 1 mg/kg meperidin uygulanarak, kaydedildi. Hastaların ağrı düzeyleri postoperatif 30. dk, 1., 2., 4. ve 6. saatlerde 10 cm’lik Vizuel Analog Skala (VAS) ile değerlendirildi. Ayrıca bütün hastalar postoperatif bulantı, kusma, kaşıntı, enjeksiyon yerinde ağrı, allerjik reaksiyon, hipotansiyon ve hipertansiyon gibi yan etki ve komplikasyonlar yönünden izlenerek kaydedildi. Demografik veriler bakımından gruplar arasında anlamlı bir farklılık yoktu. Postoperatif ağrı düzeyleri ve yan etkiler de her iki grupta benzer olarak saptandı. Sonuç olarak uyguladığımız dozlarda intravenöz parasetamolün intramüsküler diklofenak ile benzer ve yeterli analjezik etkinliğe sahip olduğu kanaatine varıldı.