ÖZET
Amaç:
Bu çalışmada postmenopozal sağlıklı kadınlarda femur boynu ve lomber vertebral kemik mineral yoğunluğu ile endojen seks steroid hormon serum düzeyleri arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlandı.
Gereç ve Yöntem:
Haziran 2006–Mayıs 2007 tarihleri arasında kliniğimize başvuran 415 postmenopozal sağlıklı kadında östradiol [E2], total testosteron [TTE], serbest testosteron [FTE], dihidroepiandrostenedion sülfat [DHEAS], androstenedion ve seks hormon bağlayıcı globulin [SHBG] ölçümleri yapıldı ve dual enerji x-ray absorbsiyometri yöntemi ile lomber vertebral (L1-L4) ve femur boynu T skorları hesaplandı. Ölçümler arası ilişki ve korelasyon araştırıldı.
Bulgular:
Hastaların yaşları ortalama 55,08±6,74(35-82), ortalama lomber vertebral T skoru -1,23±1,36 (-3,85-3,00), ortalama femur boynu T skoru -0,56±3,24(-4,40-2,99), ortalama vücut kitle indeksi (VKİ) 26,99±4,23 (18,31-40,00) ve ortalama menopoz süresi 8,90±7,20 yıl (1,00-50,00) olarak saptandı. Pearson korelasyonunda lomber vertebral T skoru ile yaş (p<0,001;r= -0,203), menopoz süresi (p<0,001;r=-0,190), vücut kitle indeksi [VKİ] (p=0,004;r=0,141) ve DHEAS (p=0,024;r=0,112) arasında korelasyon saptanırken; femur boynu T skoru ile sadece VKİ (p=0,028;r= -0,108) ve DHEAS (p=0,022;r=0,114) arasında korelasyon tespit edildi. Çoklu regresyon analizinde lomber vertebral T skoru bağımlı değişken olarak alındığında, lomber vertebral T skorunu VKİ (p=0,028;β=0,131) ve menopoz süresinin (p=0,048; β=-0,149) bağımsız olarak etkilediği gözlendi. Femur boynu T skoru bağımlı değişken olarak alındığında ise, TTE (p=0,001; β=0,267), SHBG (p=0,001; β=-0,432) ve serbest androjen indeksinin (p=0,005; β=0,407) femur T skorunu bağımsız olarak etkilediği görüldü.
Sonuç: Tartışma:
Postmenopozal serum seks steroid hormon seviyeleri osteoporozu belirleyen faktörlerden birisidir. TTE, serbest androjen indeksi ve SHBG postmenopozal kadınlarda femur boynu kemik yoğunluğu ile ilişkili olmakla beraber, DHEAS hem femur boynu hem de lomber vertebral kemik mineral yoğunluğu ile ilişkilidir.
